“Kijk me eens aan”. Welke vader of moeder heeft dat niet ooit eens op de één of andere manier tegen zijn kind gezegd? Ik in ieder geval wel, want het is ook heel gewoon. In onze cultuur is het gebruikelijk elkaar aan te kijken wanneer je met elkaar praat, terwijl het in andere culturen zelfs beledigend kan zijn. Wonderlijk toch? Wij vinden elkaar in de ogen kijken getuigen van respect en we hebben het idee dat de uitgesproken  boodschap beter begrepen en ontvangen wordt. Ik denk dat we ons wel eens kunnen vergissen. Want herkent u volgende situaties ook? U wil uw kind een standje geven, maar hij zit te friemelen met een papiertje en kijkt daar gespannen naar. U wilt dat hij u aankijkt als u tegen hem praat. U bent daar uiteindelijk drukker mee, dan met uitleggen waar het standje over gaat. En misschien komt dat laatste er niet eens meer van, doordat u beide boos wordt. Of een situatie waarin uw puber schijnbaar ongeïnteresseerd onderuit hangt, terwijl u hem wil uitleggen waarom het belangrijk is dat hij op tijd gaat slapen. U vraagt hem rechtop te gaan zitten en als een fatsoenlijk mens met u te praten. Want dat mag u toch inmiddels wel van hem verwachten, vindt u. Oei, tegen het zere been. Of hij zakt nog meer onderuit of gaat naar zijn kamer. En wat wilde u ook al weer eigenlijk bespreken? Of uw kind met ASS die tegenover u aan tafel zit, maar steeds van u weg kijkt waardoor u het gevoel heeft dat hij niet wil luisteren. U kunt vast nog veel meer voorbeelden bedenken visit the website. Maar wat dan wel? Elkaar aankijken is inderdaad niet raar, maar als het een gesprek in de weg zit, dan schiet het zijn doel voorbij. En proberen te begrijpen waar de weerstand vandaan komt, maakt het mogelijk om toch met uw kind in gesprek te gaan zonder dat hij u aan moet kijken. Het kind dat zit te friemelen, misschien omdat hij wat onrustiger of onzekerder is, kan zich misschien wel beter concentreren als hij iets te friemelen heeft. Friemelen en luisteren tegelijk lukt hem misschien beter dan u aankijken en luisteren tegelijk. En als uw doel is dat u kind uw hoort en begrijpt kunt u voor het eerste kiezen en hem met iets laten friemelen dat niet stoort. En praten met uw puber lukt vaak veel beter op een ongedwongen moment, tijdens de afwas of een wandeling of wat dan ook. Er wordt dan minder op zijn houding gelet, waardoor het ook meer over het onderwerp kan gaan en uw puber (en u!) zich meer gehoord voelt. En die houding verandert dan soms ‘vanzelf’ mee in meer geïnteresseerd. En uw kind met ASS dan, moet die niet leren hoe ‘het hoort’? Voor een kind met ASS kan het moeilijk zijn iemand aan te kijken. Het is lastig voor een kind met autisme de uitdrukking op iemands gezicht te begrijpen en er betekenis aan te geven. Het kan hem zo afleiden en bezig houden dat het hem niet lukt ook nog te luisteren. Dit kan voor overprikkeling zorgen en dan is een gesprek helemaal niet meer mogelijk. Het kan prettiger zijn om bijvoorbeeld naast elkaar te zitten. Wilt u toch graag dat uw kind met ASS leert mensen aan te kijken omdat u dat sociaal wenselijker vindt, leer hem dan om net boven de neus te kijken, op het voorhoofd. Ogen zullen hem dan niet afleiden en de ander zal er minder aandacht aan geven. En zo past er op elk potje een dekseltje en kunnen we met onze kinderen in gesprek blijven!

 

juni 2015

Er staat een heel boos kind voor het raam, hij staat nu al meer dan een half uur op zijn oma te wachten vytorin dosage. Al vanaf kwart voor twee. En nu gooit hij er uit: ‘Jij liegt, want je hebt gezegd dat oma om twee uur zou komen!” Oei, dat is een forse beschuldiging als je kind dat zegt. Je wordt er door geraakt, voelt je misschien zelfs gekwetst. In ieder geval voelt het onrechtvaardig, want je kan er immers niets aan doen dat oma waarschijnlijk de bus gemist heeft en nu wat later is. In een vergelijkbare situatie overkwam het mij en ik werd er eigenlijk boos om. Ik lieg toch zeker niet! Liegen is als je van te voren met opzet iets zegt waarvan je weet dat het niet waar is. Dat doe ik toch niet. Ik kreeg in ieder geval erg het gevoel dit even recht te moeten zetten en mezelf vrij te moeten pleiten. Jongere kinderen geloven over het algemeen onvoorwaardelijk wat hun vader of moeder zegt. Kinderen met een verstandelijke beperking of een beperking in het autistisch spectrum doen dit ook. Deze kinderen staan, zeker op het moment dat ze boos zijn, niet open voor discussie of uitleg. Boos omdat je gelogen hebt zoals ze dat kunnen noemen, ofwel boos omdat het anders gaat dan verwacht (wat er eigenlijk bedoeld wordt). Mijn ervaring is dat je met uitleggen dan ook beter kunt wachten tot  de boosheid weg is. De boosheid van je kind, maar ook je eigen boosheid staat een oplossing eigenlijk in de weg. Hoe moeilijk ook, op dat moment erkennen dat het inderdaad niet leuk is dat oma er nog niet is lijkt nog de beste oplossing. Maar misschien is het nog handiger om uw eigen toezeggingen of antwoorden eens te bekijken. In ons antwoord gaan we er dikwijls van uit dat daar alle uitzonderingen in opgesloten liggen. Zo moet het toch geen probleem zijn als je spaghetti eet in plaats van de beloofde macaroni, want die was nu net toevallig op en de winkels zijn al dicht. En hoewel…..beloofd? U dacht gewoon dat macaroni wel makkelijk was en nog op voorraad. Het schoot u als eerste te binnen op de vraag ‘wat gaan we eten’. Allemaal mitsen, maren en uitzonderingen waar een kind met autisme of een verstandelijke beperking geen boodschap aan heeft, omdat hij dit niet overziet en houvast heeft aan wat er door u gezegd is. En ik weet dat het makkelijk gezegd is, maar tot drie tellen voor u een antwoord geeft kan echt helpen. Een antwoord dat niet al te stellig is, zeker als u het ook niet met stelligheid kan zeggen. Bijvoorbeeld: ‘’Ik weet niet precies hoe laat oma komt, ik hoop tussen twee en drie uur. Ik denk dat dat jij het beste nog kan gaan spelen tot oma komt’’. En die macaroni? Misschien is dit een idee: ’’Ik denk dat we pasta gaan eten. Dat is bijvoorbeeld macaroni, spaghetti, ravioli en lasagne. Ga jij even kijken of we nog macaroni in de kast hebben?’’ Drie tellen om even na te denken en….om uzelf even rust te geven ?

 

mei 2015

"Kijk jij even of de container leeg is?", vroeg ik jaren geleden aan een jongen op de behandelgroep, waar ik als groepsleidster werkte. Hij was uit school en had zich even lekker ontspannen met een kopje thee.

Een vriendelijke, eigenwijze jongen, die heus wel een klusje voor je wilde doen, mits hij daar wel het nut van in zag. Misschien vond hij het toch een beetje een onzinnige vraag, want hij reageerde nou niet direct enthousiast. Toch bleek hij bereid de container te halen die op dinsdagochtend geleegd werd…….tenminste, zo redeneerde ik.

Binnen 5 minuten was hij terug en ging in de woonkamer aan tafel zitten. Ik vroeg hem of de container leeg was en hij zei ''ja''. Gelukkig, want ik moest nog wat rommel kwijt, dus liep ik met een vuilniszak naar de plek waar de container naast het huis stond, maar vond tot mijn verbazing geen container. Een beetje geïrriteerd liep ik weer naar hem toe en vroeg: ''Waar is de container dan?'' Hij keek op van zijn tekening en zei: ''Aan de weg'' you could look here. Ik snapte er niets van en op mijn vraag waarom hij hem dan niet meegenomen had, was het verbaasde (en nu ook geïrriteerde) antwoord: ''Ik moest toch kijken of hij leeg was?''

Wat ik eigenlijk nog niet verteld heb is dat het een jongen met de diagnose autisme betrof. En van autisten is bekend dat zij over het algemeen taal heel letterlijk nemen. Ik was dat blijkbaar in deze situatie vergeten of misschien was ik me er niet voldoende bewust van. Want hij had volkomen gelijk! Mijn vraag was duidelijk, maar mijn niet uitgesproken bedoeling helemaal niet. Ik had immers niet gezegd: '' Wil jij even kijken of de container leeg is. En als hij leeg is neem je hem dan even mee terug om hem op zijn plek naast het huis te zetten''. Dat zou duidelijke taal geweest zijn! Ik werd met mijn neus op de feiten gedrukt, het kwartje viel. Ik denk dat u snapt wat ik met deze laatste zin bedoel. En als u het letterlijk neemt, begrijpt u dan ook nog wat ik bedoel?

Kortom, taal is voor een kind met autisme heel erg ingewikkeld. En taal zit vol met met van die vage uitdrukkingen en dubbele bodems en betekenissen. En als we dan ook nog niet zeggen wat we eigenlijk bedoelen kan er onbegrip en irritatie of boosheid bij u en uw kind ontstaan.

Heeft u ook van die taalvoorbeelden? Misschien wilt u ze delen zodat we met elkaar helder krijgen wat duidelijkheid in taal eigenlijk is. Overigens, het was ook een jongen met een bijzondere humor. We hebben er later samen om gelachen en vele zinsspelingen op 'wil je even kijken of het leeg is' gemaakt!

 

Eén van de adviezen die u als ouder van een kind met ADHD krijgt is: structuur aanbrengen. Maar wat is dat eigenlijk? En waarom is dat zo belangrijk? Een kind met ADHD is een kind met een aandachtsstoornis. Dat betekent onder andere dat een kind minder makkelijk van zijn eigen ervaringen leert en om te leren meer tijd en herhaling nodig heeft. Hij heeft hiervoor hulp nodig van ‘buitenaf’, van u. Structuur heeft te maken met taal, met ruimte, met activiteiten en met tijd. U helpt uw kind door te zorgen voor orde en overzicht hierin. Door bijvoorbeeld precies aan te geven wanneer dingen gebeuren en hoe lang iets duurt geeft u duidelijkheid generic vytorin. Duidelijkheid kan er aan mee helpen dat de chaos in het hoofd van een kind met ADHD beperkt wordt. En als dingen voorspelbaar zijn en je kan ze overzien, dan ‘snap’ je wat er gebeurt en geeft dit zelfvertrouwen. Dat alles is structuur bieden, waardoor een kind uiteindelijk leert zijn gedrag zelf te reguleren. In dit stukje wil ik een voorbeeld geven voor structuur in tijd. We hebben allemaal wel op de één of andere manier behoefte aan het structureren van onze tijd. Ik kan bijvoorbeeld niet zonder agenda! Voor jongere kinderen kan een week een eindeloze tijd lijken waarin er van alles gebeurt. Helpen overzicht krijgen kan soms heel eenvoudig. Zo hoorde ik van een moeder hoe zij dit deed voor haar zoontje. Samen schilderden ze 7 lege wc rolletjes. Ieder rolletje een andere kleur. Voor elke dag van de week een rolletje. Ze plaatste deze rolletjes onder elkaar. Aan de linkerkant van het rolletje een knijper om te weten welke dag het is (u kunt een vast moment afspreken wanneer de knijper verplaatst wordt, bijvoorbeeld voor het slapen gaan). Aan de rechterkant een knijper met een foto of afbeelding van wat er die dag te gebeuren staat. Daarbij kunt u denken aan dingen als school, vakantie, zwemmen, naar de oppas enz. Een eenvoudig, en bovendien voordelig middel, voor een weekoverzicht voor jongere kinderen of kinderen die nog niet goed kunnen lezen!

Stelt u zich eens voor. U staat voor een groep mensen en vraagt : 'Wie wil er verandering?' Iedereen kijkt u blij aan en steekt zijn hand omhoog.

Dan vraagt u: 'Wie wil er veranderen?' Alle handen gaan naar beneden en iedereen kijkt wat beduusd naar de grond go to this site.

Alleen u heeft uw hand nog steeds omhoog. Hoe kan dat nou?

Als we ergens niet tevreden over zijn, willen we allemaal dat het verandert. Maar dat vinden we allemaal eigenlijk ook heel eng. Veranderen is zo spannend omdat het van ons vraagt los te laten wat we gewend zijn te doen en het dus anders te gaan doen. Stiekem denken we : ‘waarom moet ik de eerste zijn?’ Alleen…. als u niet de eerste bent gebeurt er niets.

 

U heeft de stap al genomen door rond te kijken op deze website. Het begin van verandering! Misschien heeft u nog een volgend stapje genomen dat voor verandering in uw situatie heeft gezorgd. Deel het met mij op deze blog, zodat u anderen inspireert en er nog meer vingers omhoog gaan!